49 Wiosenny
Zlot Turystów Pieszych

Bibice 2016
w dniu 21 maja 2016 r.

Wydarzenie współfinansowane przez Gminę Zielonki
Patronat Honorowy Wójt Gminy Zielonki
Pan Bogusław Król

49 Wiosenny Zlot Turystów Pieszych 2016 przebiegał trasami pieszymi w gminie Zielonki, z metą w miejscowości Bibice.

Wydarzenie współfinansowane było przez Gminę, a Patronat Honorowy nad Zlotem objął Wójt Gminy Zielonki p. Bogusław Król.

W tym roku przypada 850 rocznica powstania wsi Bibice.
Nazwa wsi pochodzi najprawdopodobniej od imion założycieli osady lub jej pierwszych mieszkańców. Nazwa położonej obok Bibic wsi Węgrzce pochodzi od Węgrów. W języku węgierskim bibic oznacza czajkę.

Osadnictwo na obszarze miejscowości miało sprzyjające warunki, jakimi były żyzne gleby lessowe i silne nasłonecznienie. W okolicach rosły gęste lasy złożone z dębów, grabów, jesionów, lip, klonów i jaworów. Do XV wieku w Bibicach znajdował się las dębowy (obecnie pozostała po nim tylko nazwa Dąbrowa, dzisiaj część wsi), co już w tamtym okresie było rzadkością. Kora dębowa służyła do wytwarzania barwnika garbarskiego.

Cennym surowcem występującym w tej okolicy był także piaskowiec. Przepływające przez te tereny rzeki, głównie Prądnik i jego dopływy przyczyniły się do budowania młynów wodnych.
W pobliżu Bibic przebiegała droga handlowa łącząca Kraków z Miechowem.

W XII wieku Bibice należały do rycerskiego rodu Łabędziów. Ich najbardziej znanym przedstawicielem był wojewoda Piotr Włostowic. Jego zięć Jaksa ufundował kilka klasztorów. Jednemu z nich – klasztorowi SS. Norbertanek Jaksa, jako posag dla córki, która została zakonnicą nadał wsie Zwierzyniec, Zabierzów i Bibice. Było to około 1166 roku.
Przez ponad 750 lat Bibice należały do zakonu norbertanek ze Zwierzyńca. Ich mieszkańcy trudnili się rolnictwem oraz hodowlą. Mieszkali w wykopanych w ziemi półziemiankach i drewnianych chatach.

Pod koniec XIII wieku rozpoczęła się kolonizacja na prawie niemieckim. 3 kwietnia 1288 roku książę Leszek Czarny nadał Bibicom przywilej lokacyjny na tym prawie. Mieszkańcy wsi uzyskali wolność osobistą, różne ulgi i przywileje. Las i zarośla zwane Dąbrową , zostały wykarczowane i zamienione w pola uprawne.
Od 1356 roku sołtys bibicki zasiadał również w sadzie najwyższym prawa niemieckiego na zamku krakowskim jako ławnik.

Od drugiej połowy XV wieku następowało sukcesywne pogarszanie się sytuacji mieszkańców Bibic. Zygmunt Stary, walczących o swoje prawa mieszkańców wziął pod opiekę i 12 lipca 1542 roku zabronił zwiększania ich powinności a w 1544 roku zatwierdził dokument lokacyjny Księcia Leszka Czarnego. Również król Stefan Batory 6 sierpnia 1576 roku zatwierdził przywileje wsi. Prawdopodobnie w tym okresie w Bibicach istniała szkoła – kolonia akademicka Akademii Krakowskiej.
Świadczyć ma o tym zwyczaj pucheroków, ściśle związany z ówczesnymi żakami. Szkoła ta mieściła się w dworze sióstr norbertanek.

Wiek XVII i XVIII był okresem coraz większego upadku Bibic. W 1676 roku ksieni klasztoru zwierzynieckiego odebrała chłopom część ziemi do nich należącej i przyłączyła ją do folwarku.

W 1792 roku wśród kosynierów kościuszkowskich pod Racławicami walczyło kilku Bibiczan.

Od 1795 roku Bibice należały do zaboru austriackiego. Nowe rządy przyniosły chłopom wolność osobistą, ale także przymusowy pobór do wojska austriackiego i wysokie podatki.
W latach 1815-1946 Bibice należały do Wolnego Miasta Krakowa.

W 1831 roku epidemia cholery doprowadziła do zgonu 46 Bibiczan, pochowanych na cmentarzu cholerycznym. W latach 1846-1918 Bibice ponownie należały do austriackiej Galicji. W 1863 roku Bibiczanie pomagali walczącym z Rosją powstańcom.
6 sierpnia 1914 roku przez Bibice przemaszerowała Pierwsza Kompania Kadrowa Oddziałów Strzeleckich, dowodzona przez Tadeusza Kasprzyckiego.

Na przełomie września i października 1914 roku wojska austriackie zburzyły Bibice i wysiedliły jej mieszkańców, ponieważ wieś leżała w obrębie Twierdzy Kraków. Powrócili oni dopiero w 1918 roku.

W okresie okupacji niemieckiej w Bibicach zginęło 9 osób. W 1941 roku po raz pierwszy wywieziono z Bibic robotników przymusowych do Niemiec. Działał ruch oporu: Armia Krajowa, Bataliony Chłopskie, Ludowy Związek Kobiet. Kolportowano w miejscowości podziemną prasę, Prowadzono tajne nauczanie i kursy sanitarne. Jesienią 1944 roku w Bibicach znalazło schronienie 65 osób wysiedlonych po upadku powstania warszawskiego.

W dniach 16-20 stycznia 1945 roku Armia Czerwona walczyła na terenie wsi z Niemcami. Wieś poniosła znaczne straty – 1/3 zabudowań. Zginęło 26 mieszkańców.

Obecnie we wsi istnieje Izba Regionalna w Domu Ludowym, Ochotnicza Straż Pożarna założona w 1925 roku, szkoła podstawowa i gimnazjum.

Meta Zlotu znajdowała się na stadionie sportowym „Bibiczanka”, gdzie wspaniałej gościny użyczył nam Gospodarz Obiektu.

Turyści biorący udział w Zlocie wędrowali szlakami po Ojcowskim Parku Narodowym, szlakami rowerowymi po gminie Zielonki.

W Zlocie wzięły udział następujące drużyny:

• Komisja Turystyki Pieszej z Jaworzna
• Koło Emerytów i Rencistów Hutniczo-Miejskiego Oddziału PTTK w Krakowie
• Szkolne Koło PTTK nr 2 z Krakowa
• Warsztaty Terapii Zajęciowej Duszpasterskiego Stowarzyszenia Osób z Upośledzeniem Umysłowym z Krakowa
• Środowiskowy Dom Samopomocy z Woli Zachariaszowskiej
• Gang Pustułków
• turyści indywidualni z Tarnowa i Krakowa.

Na mecie rozegrano pięć konkursów:

• - rzut lotką
• - rzut kapeluszem hutniczym
• - rzut piłeczką do celu
• - rzut podkową
• - ringo

Zdobywcy trzech pierwszych miejsc zostali nagrodzeni a drużyny otrzymały puchary pamiątkowe. Na mecie znajdował się również punkt weryfikacyjny odznak turystyki pieszej, prowadzony przez przodownika TP, kol. Władysława Aksamita.

W Zlocie wzięli udział również zaproszeni goście:

• Wiceprzewodnicząca Rady Gminy Zielonki Pani Marzena Gadzik-Wójcik
• Sołtys Bibic Pan Tadeusz Łysek
• Przewodniczący Federacji Hutniczych Związków Zawodowych Pan Eugeniusz Sommer
• Sekretarz Wykonawczy Federacji Hutniczych Związków Zawodowych Pan Marian Siarkowski
• Przedstawiciel Zarządu Głównego Komisji Turystyki Pieszej PTTK Pan Roman Cholewa
• Przedstawiciel Zarządu Hutniczo-Miejskiego Oddziału PTTK Pan Maciej Stokaluk.

Puchary i nagrody wręczali zaproszeni goście.

Wspaniała pogoda, przemiła obsługa pań serwujących posiłek turystyczny z firmy Tes, pań z Koła Gospodyń Wiejskich w Bibicach (wspaniałe ciasta), gospodarza obiektu sportowego „Bibiczanka i wszechstronna pomoc sołtysa Bibic – przyczyniły się do uatrakcyjnienia Wiosennego Zlotu.
Uczestnicy świetnie się bawili, a wspaniała muzyka odtwarzana przez kol. Grzegorza Szczotkę zachęcała do tańca. Wspaniała była tez integracja uczniów ze szkół krakowskich z osobami niepełnosprawnymi z Krakowa i Woli Zachariaszowskiej.

W naszym Zlocie wzięli udział również harcerze z gminy Zielonki, którzy sprawnie pomagali przy prowadzeniu konkursów rozgrywanych na mecie. Od Komandora Zlotu otrzymali drobne upominki.

W tym roku nagrodę Komandora otrzymał Środowiskowy Dom Samopomocy z Woli Zachariaszowskiej.

Komisja Turystyki Pieszej Hutniczo-Miejskiego Oddziału PTTK w Krakowie składa gorące podziękowania wszystkim uczestnikom Zlotu, a w szczególności:

• Wójtowi Gminy Zielonki za pomoc finansową
• Wiceprzewodniczącej Rady Gminy Zielonki za pomoc przy organizacji Zlotu
• Sołtysowi Bibic za wydatną pomoc w organizacji Zlotu
• Federacji Hutniczych Związków Zawodowych w Katowicach
• Gospodarzowi obiektu sportowego „Bibiczanka”
• Harcerzom z Gminy Zielonki
• Firmie cateringowej TES z Krakowa
• Kołu Gospodyń Wiejskich z Bibic

oraz wszystkim, którzy nie zostali wymienieni a okazali pomoc i sprawili, że Zlot był udany.

Dziękuję również wszystkim organizatorom 49 Wiosennego Zlotu Turystów Pieszych.

Do zobaczenia na 50 Jubileuszowym Zlocie w 2017 roku.

Z turystycznym pozdrowieniem

Komandor Zlotu
Helena Grzywacz

Trasy piesze (po szlakach rowerowych).

Trasa I.
Szlak Twierdzy Kraków

Bronowice Wielkie – pałac Ficherów ul. Ojcowska – Gaiki I – Tonie – Na Budzyniu – Tonie skrzyżowanie – ul. Na Zielonki – Tonie Kąty – ul. Jurajska – Fort Pękowice – ul. Cesarska (bateria) – Pękowicka – ul. ks.A Zięby – Zielonki – ul. Galicyjska (baterie) – Fort Bibice – czerwony szlak rowerowy Bibice Dom Kultury i Izba Regionalna – Stadion Sportowy „Bibiczanka”. Szlak Twierdzy Kraków – Długość trasy ok. 10,5 km.

Trasa II.

Wola Zachariaszowska – Garlica Duchowna – Garlica Murowana (zespół dworski z I połowy XIX w. i lamus z I połowy XVII w.) - Droga Królewska – Fort Zielonki – Fort Bibice – Bibice Dom Kultury i Izba Regionalna – Stadion Sportowy „Bibiczanka”. Długość trasy ok. 5 km.

Trasa III.

Owczary – ul. Dolina – zespół dworski w Owczarach – Gielniówka – ul. Gajowa – Garliczka – Wola Zachariaszowska – Garlica Duchowna – Garlica Murowana (zespół dworski z I połowy XIX w. i lamus z I połowy XVII w.) - Droga Królewska – Fort Zielonki – Fort Bibice – Bibice Dom Kultury i Izba Regionalna – Stadion Sportowy „Bibiczanka”. Długość trasy ok. 10,2 km.

Trasa IV.

Korzkiew (zamek w Korzkwi z XIV w. oraz kościół z XVII w) – Stoczki – Psie Pole – ul. Brzozowa – Na Chochół – ul. Miechowska – Trojanowice – Kąty – Kraków ul. Galicyjska – Fort Bibice – Bibice Dom Kultury i Izba Regionalna – Stadion Sportowy „Bibiczanka”.

Na mecie rozegrano pięć konkursów:

• rzut lotką
• rzut kapeluszem hutniczym
• rzut piłeczką do celu
• rzut podkową
• ringo

Relacja fotograficzna - Grzegorz Szczotka
Relacja fotograficzna - Helena Grzywacz
Relacja fotograficzna - Maciej Stokaluk